Είναι το τελευταίο μέρος που θα περίμενε κανείς να βρει έναν καταρράκτη, αλλά στη κοιλάδα McMurdo της Ανταρκτικής, ένας 15μετρος καταρράκτης, “Blood Falls”, ξεχύνεται από τον παγετώνα Taylor στη λίμνη Bonney.
Και δεν είναι μόνο η ιδέα ενός καταρράκτη στον παγωμένο κόσμο της Ανταρκτικής που είναι το παράξενο: ο καταρράκτης έχει έντονο κόκκινο χρώμα, σαν να αιμορραγεί ο παγετώνας από ένα τραύμα.
Πριν 5 εκατ. χρόνια ανέβηκαν τα επίπεδα της θάλασσας πλημμυρίζοντας την Ανατολική Ανταρκτική σχηματίζοντας μια αλμυρή λίμνη.
Εκατομμύρια χρόνια αργότερα, διαμορφώθηκαν παγετώνες πάνω από τη λίμνη, αποκόβοντας τη από την υπόλοιπη ήπειρο, πράγμα που σημαίνει ότι το νερό στο Blood Falls είναι κάτι σαν υδάτινη κάψουλα χρόνου που διατηρείται 400μ υπογείως.
Καθώς οι παγετώνες στην κορυφή της λίμνης άρχισαν να παγώνουν, το νερό από κάτω έγινε ακόμη πιο αλμυρό.
Σήμερα, η περιεκτικότητα σε αλάτι της λίμνης είναι 3 φορές πιο αλμυρή από ότι το θαλασσινό νερό και πολύ αλμυρό για να παγώσει.
Εκτός του ότι είναι αποκομμένη από την υπόλοιπη ήπειρο, το νερό που τροφοδοτεί τα Blood Falls είναι εντελώς αποκομμένη από την ατμόσφαιρα. Δεν έχει δει ποτέ το φως του ηλίου και στερείται εντελώς οξυγόνου.
Είναι επίσης εξαιρετικά πλούσια σε σίδηρο, η οποία αναδεύεται στο νερό από τους παγετώνες ξύνοντας το βράχο κάτω από τη λίμνη. Όταν το νερό από την υπόγεια λίμνη διαρρέει μέσα από μια σχισμή του, το αλμυρό νερό κατεβαίνει από τον Παγετώνα Taylor πέφτοντας στη Λίμνη Bonney πιο κάτω.
Όταν το νερό, πλούσιο σε σίδηρο, έρχεται σε επαφή με τον αέρα, σκουριάζει αφήνοντας κόκκινες κηλίδες πάνω στον πάγο.
Όμως, το χρώμα του δεν είναι το μόνο παράξενο…αυτό που ενδιαφέρει τους επιστήμονες ακόμη περισσότερο είναι αυτό που ζει μέσα στη λίμνη.
Εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν οι παγετώνες κάλυπταν τις λίμνες άλατος, υπήρχαν μικρόβια που ζούσαν στο νερό, και αυτά τα μικρόβια υπάρχουν ακόμα…ακόμη και αν το νερό είναι πλέον εξαιρετικά αλμυρό, χωρίς οξυγόνο, σε πλήρες σκοτάδι, θαμμένο 400 μέτρα κάτω από τον παγετώνα. Όπως τα βακτηρίδια που βρίσκονται κοντά σε βαθιές θαλάσσιες θερμικές διόδους, τα μικρόβια από το Blood Falls παίρνουν την ενέργειά τους από τη διάσπαση των θειικών αλάτων, τα οποία περιέχουν οξυγόνο. Έπειτα συμβαίνει κάτι μαγικό. Τα υποπροϊόντα – ο σίδηρος στο νερό αλληλεπιδρά μαζί τους για αποκαθιστώντας τα θειικά άλατα, ουσιαστικά ανακυκλώνοντας τα θειικά για να τα διασπάσουν και πάλι τα μικρόβια σε οξυγόνο, ξανά και ξανά.
Η ανακάλυψη αυτή στηρίζει μια πιθανή θεωρεία για τον τρόπο επιβίωσης οργανισμών στο διάστημα….
Η πρόσβαση στους καταρράκτες και στη κοιλάδα McMurdo μπορεί να επιτευχθεί μόνο με ελικόπτερο από τους κοντινούς ερευνητικούς σταθμούς της Ανταρκτικής ή από κρουαζιερόπλοια που επισκέπτονται τη Θάλασσα Ρος.
Επιμέλεια Λένα Μπλόνσκι
